GAZEL ÇEVİRİSİ VE ŞERHİ-Mâhir-i sâhirândır çeşmiñKâfir-i bî-amândır çeşmiñ

 BEYİT 94 G/263

1 Mâhir-i
sâhirândır çeşmiñ

Kâfir-i
bî-amândır çeşmiñ

2 Günde
biñ kan ider yine baksañ

Haste-i
nâ-tüvândır çeşmiñ

3 ‘Âlemi
kırsa ser-te-ser gamzeñ

Yine andan
yamândır çeşmiñ

4 İtme
bîhûde şefkat ile nazar

Bildigim
mihribândır çeşmiñ

5 Cân u
dil hiç görür mi râh-ı necât

‘Âşıka
hasm-ı cândır çeşmiñ

6 Şeref'i
hûn-ı eşke gark itdi

Sevdigim
çok zamândır çeşmiñ

7 Var
su’âl it cenâb-ı Leylâ'dan

Ne belâ-yı
nihândır çeşmiñ

ÇEVİRİSİ VE ŞERHİ

1) Usta büyücüdür  gözün

 İnkarcı İnsafsız gözün

TAHLİL: Gözleri öyle bir tesirliki aşığa resmen
büyü yapmış gibi, aşık sevdiğinin gözünün usta büyücü olduğunu, çünkü aşığı etkilemiştir. Sevgilisinin gözleri tıpkı insafsız bir kafir gibidir. Sevgilinin gözleri aşığa bir bakışıyla büyülemiştir. Aşık kendinden geçmiştir, sevgilinin gözleri aşığı insafsız bir kafir gibi zulme uğratmıştır.

2)Yine baksan günde bin kan eder 

  Hastadır 
güçsüz gözün

 TAHLİL:
Sevgilinin gözlerinin uğruna  her gün bin
damla gözyaşı dökmektedir, bu gözyaşları sıradan gözyaşları değil kanla dolu gözyaşlarıdır. Sevgilinin gözleri öyle bir güzel ki aşık baka baka onu hasta
edeecek duruma getirmiştir. Aşık sevgilinin gözleri için her şeyi yapabilecektir..

 

 

 

3)Gamzen dünyayı baştan başa  kırsa

   Yine ondan ustadır gözün

TAHLİL: Sevgilinin o güzel gamzeleri
dünyayı yıksa ,kırsa da ,sevgilinin gözleri kadar hiçbir şey usta olamaz. Sevgilinin gamzeleri öyle bir kuvveti vardır ki o gamzedeki  çukurluğuna bütün dünyayı yıkıp koysa bile
dahil gözleri kadar etkisi yoktur. Gözleri öyle bir göz ki bir bakışla dünyayı
yıkabilecek gibidir.

4)Etme faydasız ile şefkatsiz bakış

Bildiğim gözün
merhametlidir

TAHLİL: Aşıl için sevgilinin gözleri çok
faydalı ,ama faydasız ve şefkatsiz bakmasını istemiyor. Aşığa göre sevgilinin
gözleri çok şefkatlidir. Aşık sevgilinin gözlerine baktıkça sevgilide aşığa
baktıkça ilaç gibi gelmektedir. Aşık sevgilinin gözlerinin merhametli olduğunu
ve bu merhameti esirgememesi gerektiğini söylemektedir.

 

5)Can ve yürek hiç görür mü  kurtulmayı

Aşığa yol
düşmana candır gözün

TAHLİL: Aşık sevgilinin gözlerine hapsolmuş
gibidir, âşığa göre ne canı nede yüreği bu hapisten kurtulmak istemiştir. Çünkü
aşık için sevgilinin gözleri bir yoldur, Aşık sevgilinin yolundan kurtulmak istemez,
çünkü aşık onu gözlerine bir kere vurulmuştur. Sevgilinin gözleri düşmana bile
can verir, sevgilinin gözleri düşmana bile can veriyorsa aşık nasıl
kurtulacağını bilmez.

6)Şeref gözyaşın kan suyla doldu

Sevdiğim çok
zamandır gözün

TAHLİL: Şair burada aşığın çok ağladığını
günlerce, aylarca, hatta yıllarca ağladığından dolayı artık gözyaşları kanla dolmuştur.
Gözleri kanla dolmuş gözyaşı suları normal gözyaşı gibi değil kanlarla dolu gözyaşı,
gözyaşı yerine kan akıyor, çünkü aşık sevgilisinde uzun zamandır görememektedir.

 

7)var soru sor hazreti Leyladan

Ne gizli
beladır gözün

TAHLİL: Leyla varmasını ve ona soru
sormasını ister, çünkü aşıkta bir mecnun gibi olmuştur, Leylaya aşığın kendi
haliyle soru sormasını istemektedir. Aşık için sevgilinin gözleri bir beladır,
gizli bir bela. Sevgilinin gözü aşığı içten içe yakmaktadır, bu yüzden onun
gözleri gizli bela olarak demektedir.