GAZEL ÇEVİRİSİ VE ŞERHİ-Mâhir-i sâhirândır çeşmiñKâfir-i bî-amândır çeşmiñ

 BEYİT 94 G/263

1 Mâhir-i sâhirândır çeşmiñ

Kâfir-i bî-amândır çeşmiñ

2 Günde biñ kan ider yine baksañ

Haste-i nâ-tüvândır çeşmiñ

3 ‘Âlemi kırsa ser-te-ser gamzeñ

Yine andan yamândır çeşmiñ

4 İtme bîhûde şefkat ile nazar

Bildigim mihribândır çeşmiñ

5 Cân u dil hiç görür mi râh-ı necât

‘Âşıka hasm-ı cândır çeşmiñ

6 Şeref'i hûn-ı eşke gark itdi

Sevdigim çok zamândır çeşmiñ

7 Var su’âl it cenâb-ı Leylâ'dan

Ne belâ-yı nihândır çeşmiñ

ÇEVİRİSİ VE ŞERHİ

1) Usta büyücüdür  gözün

 İnkarcı İnsafsız gözün

TAHLİL: Gözleri öyle bir tesirliki aşığa resmen büyü yapmış gibi, aşık sevdiğinin gözünün usta büyücü olduğunu, çünkü aşığı etkilemiştir. Sevgilisinin gözleri tıpkı insafsız bir kafir gibidir. Sevgilinin gözleri aşığa bir bakışıyla büyülemiştir. Aşık kendinden geçmiştir, sevgilinin gözleri aşığı insafsız bir kafir gibi zulme uğratmıştır.

2)Yine baksan günde bin kan eder 

  Hastadır  güçsüz gözün

 TAHLİL: Sevgilinin gözlerinin uğruna  her gün bin damla gözyaşı dökmektedir, bu gözyaşları sıradan gözyaşları değil kanla dolu gözyaşlarıdır. Sevgilinin gözleri öyle bir güzel ki aşık baka baka onu hasta edeecek duruma getirmiştir. Aşık sevgilinin gözleri için her şeyi yapabilecektir..

 

 

 

3)Gamzen dünyayı baştan başa  kırsa

   Yine ondan ustadır gözün

TAHLİL: Sevgilinin o güzel gamzeleri dünyayı yıksa ,kırsa da ,sevgilinin gözleri kadar hiçbir şey usta olamaz. Sevgilinin gamzeleri öyle bir kuvveti vardır ki o gamzedeki  çukurluğuna bütün dünyayı yıkıp koysa bile dahil gözleri kadar etkisi yoktur. Gözleri öyle bir göz ki bir bakışla dünyayı yıkabilecek gibidir.

4)Etme faydasız ile şefkatsiz bakış

Bildiğim gözün merhametlidir

TAHLİL: Aşıl için sevgilinin gözleri çok faydalı ,ama faydasız ve şefkatsiz bakmasını istemiyor. Aşığa göre sevgilinin gözleri çok şefkatlidir. Aşık sevgilinin gözlerine baktıkça sevgilide aşığa baktıkça ilaç gibi gelmektedir. Aşık sevgilinin gözlerinin merhametli olduğunu ve bu merhameti esirgememesi gerektiğini söylemektedir.

 

5)Can ve yürek hiç görür mü  kurtulmayı

Aşığa yol düşmana candır gözün

TAHLİL: Aşık sevgilinin gözlerine hapsolmuş gibidir, âşığa göre ne canı nede yüreği bu hapisten kurtulmak istemiştir. Çünkü aşık için sevgilinin gözleri bir yoldur, Aşık sevgilinin yolundan kurtulmak istemez, çünkü aşık onu gözlerine bir kere vurulmuştur. Sevgilinin gözleri düşmana bile can verir, sevgilinin gözleri düşmana bile can veriyorsa aşık nasıl kurtulacağını bilmez.

6)Şeref gözyaşın kan suyla doldu

Sevdiğim çok zamandır gözün

TAHLİL: Şair burada aşığın çok ağladığını günlerce, aylarca, hatta yıllarca ağladığından dolayı artık gözyaşları kanla dolmuştur. Gözleri kanla dolmuş gözyaşı suları normal gözyaşı gibi değil kanlarla dolu gözyaşı, gözyaşı yerine kan akıyor, çünkü aşık sevgilisinde uzun zamandır görememektedir.

 

7)var soru sor hazreti Leyladan

Ne gizli beladır gözün

TAHLİL: Leyla varmasını ve ona soru sormasını ister, çünkü aşıkta bir mecnun gibi olmuştur, Leylaya aşığın kendi haliyle soru sormasını istemektedir. Aşık için sevgilinin gözleri bir beladır, gizli bir bela. Sevgilinin gözü aşığı içten içe yakmaktadır, bu yüzden onun gözleri gizli bela olarak demektedir.