ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ-NESİMİ-Türkiyedäki aydılyan bir rovayata gore, gadım zamanda bir mollanıñ Nasreddin, Seyit Nesimi.

Türkiyedäki aydılyan bir rovayata gore, gadım zamanda bir mollanıñ Nasreddin

 NESİMİ

Türkiyedäki aydılyan bir rovayata gore, gadım zamanda bir mollanıñ Nasreddin, Seyit Nesimi, Seyit Muharrem,  Kesikbaş diyen ve yene birnäçe  okuvçıları bar eken. Mollanın yok vagtı Nesiminiñ maslahatı bilen okuvçılar onuñ goynunı soyup yimekçi bolyarlar. Şonda Nesimi goynı öldürip, hamını sıpıryar, Kesikbaş kellesini ayıryar. Nasreddin bu gulyer, yoldaşlarına yomak atyar. Seyit Muharrem bolsa olara pervaysız garap, galmagal turuzyar, oyun edyär. Soñra molla bu  vakanı bilip, eden hereketlerine görä, okuvçılarına gargayar. Netijede, Hoja Nasreddin ile belli väşi adam bolup yetişyär. Kesikbaş bolsa uruşda ölenmiş. Seyit Muharrem  hem ölensoñ mazarı Sidre dağınıñ üstünde (Kir- şehirniñ yanında, Häftruz jülgesinde) goylupdır. Şol yerden hayır isläp. serhoşlarıñ, tansçılarıñ ve zikr aydanlarıñ gatnap başlamağı bilen mazarıñ başı şovhunlı yere öyerülenmişin. Mollanıñ gaharınıñ gelmegine esası güneker Nesimi ağır ceza sezevar bolyar. Ol kövüş tikdirmekçi bolanında, şahırıñ duşmanları bir äydikçä aydıp, Nesiminiñ kövşüniñ aşagına musulman dininiñ mukaddes kalası yazılan kitabıñ bir tagtasını tikdiryerler. soñra onı bu iş üçin  ayıplap, diriligine hamını sıpıryarlar. Mazarı bolsa İsparta şäheriniñ Gökoğlan köçesiniñ golayında goylanmış.

Akademik V. A. Gordlevskiy  yerli  ilat tarapından bu rovayatın Gündoğarıñ köp yerine belli bolan väşi Nasreddin Ependä ve Halapda öldürilen şahır Seyit Nesimä gönükdirilendigini belleyär.

Gündoğarıñ ençeme halklarınıñ arasında giñden tanalyan  Nesimini oz nobatında, türkmenler hem görnü kokli şahır ve ağır jeza döz gelip, mertlerçe ölen gahrıman hökmünde tanayar. Onuñ şıgırları uzak dövürlerden beri türkmenleriñ arasına yayrapdır, ilat tarafından okalıpdır. Ayrı-ayrı sovatlı adamlar şahırıñ şığırlarını göçürip, bir yere jemläpdirler. Ol golyazmalarıñ ençemesi nesilden-nesile geçip, biziñ günlerimize-de  gelip yetipdir. Häzır TSSR IA-nıñ  Magtımgulı adındakı Dil ve edebiyat institutınıñ golyazmalar fondunda Nesiminiñ ulı gövrümli ve bölekleyin  golyazmaları saklanyar...

GÜNÜMÜZ TÜRKÇESİ

Türkiye’de anlatılan bir rivayete göre bir hocanın Nasreddin, Seyit Nesimi, Seyit Muharrem, Kesikbaş adlı ve başka bir çok öğrencisi varmış. Hocanın olmadığı sırada Nesimi’nin tavsiyesiyle, öğrenciler onun koyununu kesip yerler. Orada Nesimi koyunu keser, derisini yüzer, Kesikbaş kellesini ayırır. Nasreddin güler, arkadaşlarına fıkra anlatır. Seyit Muharrem ise onlara umarsızca bakar, şamata eder, oyunlar yapar. Sonra hoca bu olayı anlar, talebelerine yaptıkları hareketlere göre beddua eder. Sonunda Nasreddin Hoca şakacı bir adam olarak büyür. Kesikbaş ise savaşta ölmüş. Seyit Muharrem ise öldükten sonra mezarı Sidre dağının üzerinde (Kir şehrinin yanında, Heftruz vadisinde) yapılmıştır. Oradan hayır isteyen sarhoşların, dansçıların ve zikredenlerin buraya gelmesiyle mezarının başı gürültülü bir yere dönüşmüştür. Hocanın asıl sinirlenmesine neden olan günahkar Nesimi ise ağır bir cezaya uğramıştır. O ayakkabı diktireceği sırada, şairin düşmanları ayakkabıcıya söyleyip ayakkabısının altına Müslüman dininin kutsal kitabının bir parçasını diktirirler, sonra onu bu iş için ayıplayıp, derisinin hepsini yüzerler. Mezarı ise Isparta şehrinin Gökoğlan caddesinin yakınlarındadır.