NEDİM DİVANI-O tıflı gör ne kıyâmet nigâr olur giderek

 NEDİM DİVANI

BEYİTLER VE ÇEVİRİLERİ-ŞERHLERİ

1)  O tıflı gör ne kıyâmet nigâr olur giderek

Hırâmı düşmen-i sabr u karâr olur giderek.

ÇEVİRİ: Düşmandan bela  görünce giderek kararlı  olur

nazlı sevgiliyi görünce  giderek sabırlı olur.

ŞERHİ:Aşık düşmandan gelen belalara karşı her zaman kararlı olur asla kararından vazgeçmez, aşık bela musibet gördükçe her bela gördükçe giderek kararlı olur. Sevgiliyi gördükçe içinde yanan aşkıyla sabreder. Sevgilin aşk ateşiyle sabreder.

2) Koyun şarâb-ı mahabbetle kendüden gitsin

Zaman gelir bu gönül hûş-yâr olur giderek

ÇEVİRİ: Bırakın, bu gönül muhabbet şarabıyla kendinden geçsin; çünkü nasıl olsa, yavaş yavaş onun da aklı başına gelecektir

ŞERHİ:Nedimi bu beyitinde muhabbeti şaraba benzeterek gönlünün kendisinden geçmesine müsaade edilmesini istemektedir. Elbet bir gün o aklını başına toplayacak ve aşkından vazgeçecek.

3) Tarîk-ı aşkda pâ-mâl-i sâlikân ol kim

Bir iki nakş-ı kadem reh-güzâr olur giderek

ÇEVİRİ:Aşk yolunda, bu yolda gidenlerin ayakları altına seril ki, bir iki ayak izi derken, orası herkesin gelip geçtiği bir yol haline gelir

ŞERHİ:Yola giren demek olan sâlik kelimesi, bilhassa tasavvufta kullanılan bir tabirdir ki, bir tarikate yeni giren derviş, mürit manasına gelir. Nedim de  bu beyitinde,Hakikî âşıkların ayakları altına düşecek kadar alçak gönüllülük gösterenler bu yolda feyiz bulurlar.” diyor.

4.Hayâl-i serv-i kadinle kalır giderse bu eşk

Fezâ-yı sînede bir cûybâr olur giderek

 

ÇEVİRİ: Bu gözyaşları Selvi boynunu sadece tahayyül etmekte kalacaksa

Zaman gelir ki göğsümün boşluğunda bir ırmak olur.

ŞERHİ: Sevgilinin Selvi gibi uzun boyunu hayal ettikçe âşığın gözyaşları giderek göğsünde bir ırmak oluşturacaktır. Hayal gözde dolaşır ve büyüler, daha başka bir şey göze gözükmez. Ayrılık acısı ile gözlerinden seller gibi yaş akıtan âşık geceleri uyuyamaz

5) Geçen bu duzah-ı endûhdan selâmetle

Behişte her kademinde düçâr olur giderek

 

ÇEVİRİ :Cennete tasasında selametle geçerek gidilir

Cehennemde ise her adımda düşen olur

 

ŞERHİ:Kalbî saf temiz günahı az olanlar ,Cennet ehli olanlar sırat köprüsünden düşmeden sağ salim rahatlıkla geçebileceğini ,ama günahkar olan cehenneme gideceğini ve sırat köprüsünden geçerken her kim adım attıkça düşeceğini, ilerleyemeyeceğini dile getirmiştir. 

6)  Olursa pey-rev o çâpük-süvâr-ı nazma Nedîm

Semend-i tab‘ı aceb râhvâr olur giderek

 

ÇEVİRİ :Ey nedim iyi at süren olursa izinden git

Süratlı at acaba  güç ile sarsmadan düzenli  gidilir mi 

ŞERHİ: Aslında at olarak buradan maneviyattan bahseder ,iyi at süren derken kalbi imanla dolu olanları cihata gidenlerin izinden olmasını anlatır. Maneviyatı yüksek olanın, mürit olurken derviş yolunda zorluk çekerken nefse yenik düşmeden nefsi yenip o yoldan tereddütte düşülmeyeceğini bildirmiştir.