TAŞLICALI YAHYA DİVANI-Açılmayınca gönüller bahârdan ne biter

TAŞLICALI YAHYA DİVANI

BEYİTLER

 1) Açılmayınca gönüller bahârdan ne biter

 Bu şiddet üzre olan rûzgârdan ne biter

 2) Mülâyim itmez ise yâri gelmesün hattı

 Safâ bagışlamayan sebzezârdan ne biter

 3 )Ne minnet eylerüz agyâre yâre yalvaralum

 Nihâldür virecek bârı hârdan ne biter

  4)  Gerekse mîve-i vasl ol nihâli eyle kenâr

 Kenâr-ı bâgda olan çenârdan ne biter

 5) Iderse merhem-i lutfın dirîg o şeh Yahyâ

 Belâlu âşıka cism-i figârdan ne biter

ŞERHLERİ

1)Gönüller açılmayınca bahar olmasından ne çıkar?

Bu kadar şiddetli esen rüzgârdan geriye ne kalır?

Tahlil:Sevgili aşığa gönül vermedikten sonra baharın gelmesinin pek bir önemi yoktur.Aşık için en büyük ve en güzel bahar sevgilinin aşığa verdiği önemdir.Eğer sevgiliye güzel yüzünü gösterirse bu kadar çekilen acıdan birşey kalmaz.Baharın yani sevgiliyi görünce aşık için bütün hasret rüzgarları sona erir,aşık mutluluktan tüm çektiği acıları unutur.

 

2) Yüzü  yumuşak etmez ise yari gelmesin

Temiz  (saf)    yeşil bahçeden ne biter

Tahlil:Yani vahdettir. Yahya hattın her telinin, sevgilinin güzelliğini ifade ettiği fikrindedir. Bu bakımdan sevgilinin güzelliği sözcüklere sığamayacak kadar çoktur.Aşık sevgilinin yanağındaki hattı seyretmekten zevk almaktadır.Yüzdeki  kıllar  çok  olmalarından  dolayı  yeşilliğe  benzetilir.  Şair,  sevgiliyi  yumuşak  başlı  yapmazsa  yüzündeki  ayva  tüylerinin  gelmesini  istemiyor.  Bunu  söylerken hatlarını sebze bahçesi olarak düşünüyor:

 

3) Ağyara yok yere boyun eğdiğimiz neden?

 Meyveyi verecek olan fidandır, dikenden ne biter.

Tahlil:Sevgilinin boyu fidana benzetilirken, onun inceliği ve taze olması ön plana alınmıştır.Sevgilinin boyu süslü bir fidan olarak da nitelenmektedir. . Uzun ve dik bir fidan olarak da ifade edilen sevgili, kimseye baş eğmeyen  inatçı yapıdadır. Allah’ın kudreti fidana benzeyen, sevgilide bir meyvedir.Yani kula boyun eğmeye değmez kulu yaratan Allahtır.Aşık sevgiliye boyun eğmemeli ,aşığda sevgilliyide yaratan Allahtır.

 

4) Gerekirse meyve ile fidanı kavuşturan köşe ol

Bahçenin köşesi çınar olandan ne biter

Tahlil:Sevgilinin boyu süslü bir fidan olarak da nitelenmektedir Allah’ın özene bezene yarattığı bir yaratılışta olduğu ifade edilebilir.Süs güzelin en belirgin özelliğidir. Aşıkların dikkatini çekmek için kullanılır. Aşığın dikkatini çeken de sevgilinin güzelliğidir. O güzelliğin gölgesi altında şair yaşamak ister. Onun fidan boyunun gölgesinin altında yaşamak aşık için bir mutluluk kaynağıdır. Aşık bir başkasına mihnet etmez. onun amacı sevgilinin gölgesidir. Uzun ve dik bir fidan olarak da ifade edilen sevgili, kimseye baş eğmeyen  inatçı yapıdadır.

 

5) Bağışlanmak çare ederse lütfeyle  o şeh Yahya’ya

Belalı aşığa bedeni yaradan ne biter

Tahlil: Güzelliklerin tamamı sevgilide toplanmıştır. Baştan aşağı güzeldir. Zaten sevgiliyi şeh yapan nedenlerden biri de budur.Sevgili lütf etse aşığa aşığın yaralı bedeninden hiçbir yara kalmayacaktır.Aşık için en büyük yara sevgiliye kavuşamamak,sevgilinin aşığı bağışlamaması büyük bir yaradır aşığa.