TAŞLICALI YAHYA DİVANI-Açılmayınca gönüller bahârdan ne biter

TAŞLICALI YAHYA DİVANI

BEYİTLER

 1) Açılmayınca gönüller bahârdan ne biter

 Bu şiddet üzre olan rûzgârdan ne biter

 2) Mülâyim itmez ise yâri gelmesün hattı

 Safâ bagışlamayan sebzezârdan ne biter

 3 )Ne minnet eylerüz agyâre yâre yalvaralum

 Nihâldür virecek bârı hârdan ne biter

  4) 
Gerekse mîve-i vasl ol nihâli eyle kenâr

 Kenâr-ı bâgda olan çenârdan ne biter

 5) Iderse merhem-i lutfın dirîg o şeh Yahyâ

 Belâlu âşıka
cism-i figârdan ne biter

ŞERHLERİ

1)Gönüller açılmayınca bahar olmasından ne çıkar?

Bu kadar şiddetli esen rüzgârdan geriye ne kalır?

Tahlil:Sevgili
aşığa gönül vermedikten sonra baharın gelmesinin pek bir önemi yoktur.Aşık için
en büyük ve en güzel bahar sevgilinin aşığa verdiği önemdir.Eğer sevgiliye
güzel yüzünü gösterirse bu kadar çekilen acıdan birşey kalmaz.Baharın yani
sevgiliyi görünce aşık için bütün hasret rüzgarları sona erir,aşık mutluluktan
tüm çektiği acıları unutur.

 

2)
Yüzü  yumuşak etmez ise yari gelmesin

Temiz  (saf)    yeşil
bahçeden ne biter

Tahlil:Yani
vahdettir. Yahya hattın her telinin, sevgilinin güzelliğini ifade ettiği
fikrindedir. Bu bakımdan sevgilinin güzelliği sözcüklere sığamayacak kadar
çoktur.Aşık sevgilinin yanağındaki hattı seyretmekten zevk almaktadır.Yüzdeki  kıllar 
çok  olmalarından  dolayı 
yeşilliğe  benzetilir.  Şair, 
sevgiliyi  yumuşak  başlı 
yapmazsa  yüzündeki  ayva 
tüylerinin  gelmesini  istemiyor. 
Bunu  söylerken hatlarını sebze
bahçesi olarak düşünüyor:

 

3)
Ağyara yok yere boyun eğdiğimiz neden?

 Meyveyi verecek
olan fidandır, dikenden ne biter.

Tahlil:Sevgilinin
boyu fidana benzetilirken, onun inceliği ve taze olması ön plana alınmıştır.Sevgilinin
boyu süslü bir fidan olarak da nitelenmektedir. . Uzun ve dik bir fidan olarak
da ifade edilen sevgili, kimseye baş eğmeyen 
inatçı yapıdadır. Allah’ın kudreti fidana benzeyen, sevgilide bir
meyvedir.Yani kula boyun eğmeye değmez kulu yaratan Allahtır.Aşık sevgiliye
boyun eğmemeli ,aşığda sevgilliyide yaratan Allahtır.

 

4) Gerekirse
meyve ile fidanı kavuşturan köşe ol

Bahçenin köşesi çınar olandan ne biter

Tahlil:Sevgilinin
boyu süslü bir fidan olarak da nitelenmektedir Allah’ın özene bezene yarattığı
bir yaratılışta olduğu ifade edilebilir.Süs güzelin en belirgin özelliğidir.
Aşıkların dikkatini çekmek için kullanılır. Aşığın dikkatini çeken de
sevgilinin güzelliğidir. O güzelliğin gölgesi altında şair yaşamak ister. Onun
fidan boyunun gölgesinin altında yaşamak aşık için bir mutluluk kaynağıdır.
Aşık bir başkasına mihnet etmez. onun amacı sevgilinin gölgesidir. Uzun ve dik
bir fidan olarak da ifade edilen sevgili, kimseye baş eğmeyen  inatçı yapıdadır.

 

5) Bağışlanmak
çare ederse lütfeyle  o şeh Yahya’ya

Belalı aşığa bedeni yaradan ne biter

Tahlil:
Güzelliklerin tamamı sevgilide toplanmıştır. Baştan aşağı güzeldir. Zaten
sevgiliyi şeh yapan nedenlerden biri de budur.Sevgili lütf etse aşığa aşığın
yaralı bedeninden hiçbir yara kalmayacaktır.Aşık için en büyük yara sevgiliye
kavuşamamak,sevgilinin aşığı bağışlamaması büyük bir yaradır aşığa.